Dünyanın ‘zirve’si Alaska’da buluştu!

ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dört yıla yakın süredir devam eden Ukrayna Savaşı’nı sona erdirmek amacıyla Alaska’nın en büyük kenti Anchorage’daki bir üste bir araya geldi. İki lider, uçaktan indikten sonra birbirlerini selamladı ve kırmızı halıda beraber yürüdü. Ardından iki lider, havaalanından Trump’ın makam aracıyla toplantının yapılacağı salona gitti. İkili ilişkiler ile Rusya ve Ukrayna arasında olası ateşkesi ele aldıkları “Barışın Peşinde” temalı “Üçe üç” formatındaki görüşmede Trump’a ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Putin’e ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov eşlik etti. Görüşme yaklaşık 3 saat sürdü.

Rusya’dan satın alınan ABD toprağında gerçekleşen zirve öncesi ise, jestlerin yanı sıra karşılıklı açıklamalar vardı. Trump, Putin’den önce adaya ulaştı. Başkan Trump, uçakta basın mensuplarına yaptığı açıklamada, savaşı durdurma yönünde irade göstermemesi halinde Rusya’ya yaptırım tehdidini yineledi, “Evet, (Rusya için) ekonomik olarak çok ağır sonuçları olacak” ifadelerini kullandı. Trump, Ukrayna’ya güvenlik garantileri verip vermeyecekleri konusundaysa “Bu olabilir. Avrupa Birliği ve diğer bazı ülkelerle birlikte verebiliriz. Ancak bu tabii ki NATO formatında olmaz” diye konuştu. Trump, Rusya ile Ukrayna arasında “toprak değişimi” konusunun da masada olacağını ancak bu konudaki kararı Ukraynalıların vermesi gerektiğini söyledi: “Ben Ukrayna adına müzakere etmek için burada değilim. Onları masaya oturtmak için buradayım.”

Putin sessiz kaldı

Rusya Devlet Başkanı Putin ise, görüşme günü sessiz kalmayı yeğlerken, “Russia 24” kanalına konuşan Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, zirvenin olası sonuçları hakkında konuşmayı reddetti, “Önceden hiçbir şeyi tahmin etmiyoruz. Argümanlarımız olduğunu biliyoruz, duruşumuz açık ve belli. Onları sunacağız” dedi.

Alaska’ya ilk ulaşan lider Trump oldu. Trump, Putin havalimanına inene kadar bekledi. İki lider birbiriyle tokalaşırken, samimi görüntüler verdi.

‘Zamanı geldi’

Zirvede kendisine yer bulamayan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise, görüşme öncesi yaptığı açıklamada, “Savaşı sona erdirme zamanı geldi ve Rusya gerekli adımları atmalı. ABD’ye güveniyoruz” diye konuştu.

Trump ile Putin’in baş başa görüşmesi planlanıyordu ancak planlar değişti ve zirve 3’erli heyetler halinde gerçekleşti.

Putin iş insanlarını da getirdi

ABD heyetinde Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Hazine Bakanı Scott Bessent, Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Özel Temsilci Steve Witkoff yer aldı. Basın Sözcüsü Karoline Leavitt ve CIA Direktörü John Ratcliffe de heyette bulunuyor.

Rus heyetindeki isimler ise şöyle: Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Savunma Bakanı Andrey Belousov, Maliye Bakanı Anton Siluanov, Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Kirill Dmitriev, Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Yuri Uşakov. Putin beraberinde çok sayıda iş insanını da getirdi.

F-35 savaş uçakları ve bir B-2 bombardıman uçağı, görüşmenin yapıldığı Elmendorf-Richardson Ortak Üssü üzerinde uçtu.

Rus halkının beklentisi düşük

Zirveden önce Rusya’da yapılan yeni bir kamuoyu araştırması, vatandaşların Alaska’daki zirveden büyük bir diplomatik atılım beklemediğini ortaya koydu. INSOMAR araştırma şirketinin anketine göre Rusların sadece yüzde 20’si zirvenin savaşı sona erdirecek somut anlaşmalarla sonuçlanacağına inanıyor. Ankete katılanların yüzde 40’ı, bu görüşmelerin Ukrayna krizinin çözümünde sadece ilk adım olacağı görüşünü dile getirirken, yüzde 25’i tarafların hiçbir anlaşmaya varamayacağına inanıyor. Zirve sonrasında durumun iyileşeceğini düşünenlerin oranıysa yüzde 34.

Karşılıklı saldırılar

Zirve öncesi, Rusya ile Ukrayna arasında sıcak saatler yaşandı. Rusya’nın saldırıları sonucu Ukrayna’da en az yedi sivilin öldüğü ve 17 kişinin yaralandığı haber verilirken, Ukrayna’nın da Rusya’ya ait bir rafineri ve kargo gemisini vurduğu bildirildi.

Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya’ya bir gecede yaklaşık 100 insansız hava aracı ve füze fırlatırken, hava savunma sistemleri insansız hava araçlarının 63’üne müdahale etti. Saldırılar sonucu Harkov bölgesinde dört, Donetsk’te iki ve Herson’da bir kişi hayatını kaybederken, ülke genelinde aralarında bir çocuğun da bulunduğu 17 kişi yaralandı. Evlerde, bir okulda ve diğer sivil altyapıda geniş çaplı hasar meydana geldi.

Rusya, son aylarda önemli ölçüde yoğunlaşan hava saldırılarında Ukrayna şehirlerini hedef alıyor. Ukrayna’daki BM İnsan Hakları İzleme Misyonu’na göre, sivil kayıpların sayısı temmuz ayında son üç yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Temmuz ayında 286 sivil öldü, bin 388 sivil yaralandı.

Gemiyi hedef aldı

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rusya’nın savunma üretimini hedef alan saldırılar düzenlendiğini, Samara bölgesindeki bir petrol rafinerisini ve diğer Rus hedeflerinin vurulduğunu söyledi.

Ukrayna ordusu, Rusya’nın Astrahan bölgesindeki Olya 4 Limanı’na İran’dan insansız hava aracı bileşenlerinin yanı sıra mühimmat getirdiği öne sürülen bir kargo gemisini de hedef aldı.

SSCB yazan kazakla geldi

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, kritik zirvenin yapılacağı Alaska’ya, üzerinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin kısaltması olan Rusça kısaltması olan “CCCP” yazılı kazakla gitti. Putin’in heyetinde yer alan Lavrov, Anchorage kentinde kalacağı otele gelişinde görüntülendi.

1867 Rusya’nın Alaska’yı ABD’ye sattığı yıl. 7.2 milyon dolar ABD’nin 1867’de Alaska için ödediği para. 209 milyon dolar satış ücretinin bugünkü değeri.

Gizli Servis’in çetin görevi

Amerikan Gizli Servisi’nin, Alaska’daki Putin-Trump zirvesi için “alışılmadık derecede zorlu” bir hazırlık süreci yürüttüğü, kendilerine verilen zamanın darlığı, turizm sezonu nedeniyle personel konaklaması ve araç tedarikinde yaşanan sıkıntılar gibi unsurlarla savaşmak zorunda kaldığı öne sürüldü.

Bloomberg ajansının haberinde, üst düzey bir koruma gerektiren zirve için operasyonun, bir hafta gibi kısa bir sürede planlandığı, Trump’ın 8 Ağustos’ta etkinliği duyurmasının ardından Gizli Servis’in, Alaska’daki tek ajanının “yüzlerce takviye” personeli karşılamak için hazırlıklara başladığı belirtildi.

Her şey bire bir

Güvenlik protokolünde karşılıklılık esası uygulandı. Buna göre, Putin’in en yakın çevresi Rus güvenlik servislerince kontrol edilirken, Gizli Servis ajanları, dış halkayı koruyacaktı. Planlama, toplantı odasının girişinde 10 ABD ajanı bulunuyorsa, diğer tarafta da 10 Rus ajanı yer alacak şekilde yapıldı.. Bloomberg‘e konuşan bir kaynak, “Her şey bire bir eşleştirildi” derken, bu simetrinin, heyetlere ve salondaki tercümanların yerleşimine kadar uzandığı belirtildi.

Bloomberg, zirve nedeniyle Anchorage’da yüzlerce ajanın bulunduğunu, bazılarının kavşaklarda nöbet tutarken, sivil giyimli olanların kafe ve otoparklarda görev yaptığını, yerel polis ve eyalet devriyelerinin, konvoy güzergâhları boyunca sıralandığını, kiralık araç otoparklarının da eskort araçlar için boşaltıldığını kaydetti.

Gazetecilere otel yerine spor salonu

Zirveyi takip eden Rus gazeteciler otellerin yetersiz kalması nedeniyle spor salonuna yerleştirildi. Taşınabilir yatakların bulunduğu, ince perdelerle bölümlere ayrılan spor salonunda ağırlanan gazeteciler yüzlerce kişi ile beraber kalmaktan memnun olmadıklarını ifade etti. Russia Today Muhabiri Egor Piskunov, X hesabından “Kariyerim boyunca birçok yere gittim ve birçok yerde geceyi geçirdim. Ama Alaska’da bu benim için bile yeni bir şey. İlk başta bunun bir şaka olduğunu düşündüm, bize tüm otellerin zirve dolayısıyla dolu olduğu söylendi” açıklamasında bulundu. Yatacak yer bulmakta zorlandığını ifade eden muhabir burasının “rastgele bir kamp” izlenimi verdiğini de ifade etti.

Putin özel tuvaletini taşıyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, heyecanla beklenen Alaska görüşmesine hazırlıklı geldi. Güvenliğini ciddiye alan Rus lider, beraberinde elde taşınabilir uçak ve tank savarlar, içerisinde “dünyanın sonunu” taşıyan bir nükleer çanta, hatta dışkısını “düşmanlardan” muhafaza etmek için kullandığı özel bir cihaz da getirdi. Putin’in güvenliğindne sorumlu olan koruma timi, Federal Koruma Servisi’nin en iyi korumalarından oluşuyor. Korumalar, Kalaşnikof tüfekler, zırh delen mermiler, SR-1 Vektor tabancaları ve Putin’i olası bir saldırıda kurşunlardan korumak için kullanılacak çelik çantalar ve yeleklere sahip.